Bưởi Diễn là một món quà, thức quả để trưng bày hoặc biếu, tặng rất được ưa chuộng dịp lễ Tết. Giống bưởi thơm ngon này có xuất xứ từ đất Phú Diễn, Minh Khai, Kiều Mai, Từ Liêm, Hà Nội.
Trước Tết gần hai tháng, giá bưởi Diễn tại vườn đã lên tới 80.000 - 100.000 đồng/quả. Do năm nay mất mùa nên nhà vườn tăng giá bưởi, giá đắt hơn 20.000 - 25.000 đồng/quả.
Vào xã Minh Khai nơi trồng bưởi Diễn “xịn” thời điểm này không đến nỗi không mua nổi bưởi Diễn nhưng nhiều gia đình cho biết năm nay mất mùa nên số lượng bưởi rất ít. Nhà nhiều thì vẫn còn độ nghìn quả, còn nhà ít thì tầm vài ba trăm quả. Trước Tết gần hai tháng nhưng giá loại quả đặc sản này đã lên tới 80.000 -100.000 đồng/quả bán tại vườn. So với năm ngoái, năm nay bưởi Diễn tăng lên 20.000 - 25.000 đồng/quả.
Hầu hết những người trồng bưởi ở đất Diễn đều than thở, tiếc nuối vì năm nay bưởi mất mùa. Bà Thắng (Thôn Ngọa Long, xã Minh Khai) cho biết năm nay mưa nhiều ảnh hưởng đến kỳ ra hoa kết trái cộng thêm nhiều gia đình phá đất để xây nhà trọ sinh viên khiến diện tích trồng bưởi bị thu hẹp.
Đặc sản bưởi Diễn "xịn" khan hàng dịp Tết.
Gia đình bà có hai mảnh vườn khoảng vài chục gốc bưởi, ước tính thu được khoảng 1.000 quả. So với mọi năm thì không thể bằng song cũng là may mắn hơn nhiều gia đình khác vì nhiều vườn trong tình trạng trơ trọi, bưởi đếm được trên đầu ngón tay.
Bà Thắng cho hay, bưởi trong vùng hầu hết đều được mối quen, anh em họ hàng đặt mua trước. Vườn bưởi của bà chỉ còn khoảng 500 - 600 quả. Cũng có nhiều người đến hỏi, trả giá thấp nên bà chưa bán.
Lo ngại mua phải bưởi Diễn “nhái” nên nhiều người phải cất công đến tận vườn để đặt mua. Chính vì thế mà cứ trước tết vài ba tháng bưởi Diễn hầu như hết hàng. Theo lời của các chủ vườn thì năm ngoái nhiều người đến muộn phải vào làng làng “lùng sục” từng nhà để hỏi mua bưởi nhưng không còn quả nào.
Nhà ông Hòa cũng ở thôn Ngọa Long cho biết, ông có 3 mảnh vườn với khoảng 5.000 quả bưởi. Nếu bưởi được mùa, mỗi cây có thể cho thu hoạch hơn 200 quả. Chỉ vào một cây bưởi, ông Hòa tiếc nuối như năm ngoái chỉ riêng gốc bưởi này đã đem về 13 triệu đồng nhưng năm nay chưa được 10 triệu. Cách đây tầm nửa tháng vườn bưởi của ông đã có nhiều người đến đặt cọc. Hiện nay trong vườn còn hơn 1.000 quả bưởi, mức giá cũng dao động khoảng 75.000- 80.000 đồng/quả.
Bưởi trồng trong đất thổ cư, trong vườn nhà có thể lên tới 100.000 đồng/quả.
Theo nhiều người dân thôn Văn Trì thì mức giá 80.000 đồng/quả bưởi vẫn chưa phải là tối đa. Bưởi Diễn ngon nhất là trồng ở thổ cư. Tuy nhiên các hộ gia đình hầu như đã “tận diệt” bưởi để xây nhà cho thuê nên gốc bưởi trong đất làng trở thành đặc sản, hàng hiếm vì thế mà giá mỗi quả bưởi có thể lên tới 100.000 đồng/quả. Đắt là thế nhưng cũng không có mà mua.
Trong khi tận vườn bưởi bán với giá 80.000 đồng /quả, thậm chí 100.000 đồng/quả thì các khu vực lân cận vùng đất Diễn, dọc đường Nhổn, hay các cửa hàng hoa quả trên phố, loại bưởi được quảng cáo là bưởi Diễn được bán với giá chỉ 25.000- 35.000 đồng/quả. Những người bán cho biết đây cũng là bưởi Diễn nhưng do trẩy sớm nên bán với mức giá như thế.
Dừng chân ngay đường Phúc Diễn, chủ một sạp kiot chuyên bán bưởi Diễn quanh năm mời chào “Em ơi mua bưởi diễn đi, bưởi diễn xịn đây. Lấy về biếu hay về ăn. Bưởi loại để ăn chị lấy giá 25.000 đồng, còn loại biếu từ 30.000 đến 35.000 đồng”.
Khi chúng tôi thắc mắc bưởi Diễn này trồng ở đâu thì chị này mới trả lời, đây cũng là bưởi Diễn nhưng trồng ở đất Canh. Tuy nhiên những người ở Phúc Diễn cho biết, kể cả bưởi trồng trên đất Canh cũng không bao giờ có giá 25.000 đồng/quả. Ít nhất cũng phải 45.000 - 50.000 đồng/quả.
Theo ông Hòa bưởi Diễn được bán trên thị trường hầu hết có xuất xứ từ các vùng khác như Phú Thọ, Hưng Yên hoặc ở các huyện ngoại thành như Hoài Đức, Thạch Thất... là bưởi Diễn “nhái” nên ăn không thể thơm ngon bằng.
Ông Hòa chia sẻ, nếu nhìn mã thì rất khó để phân biệt được đâu là bưởi Diễn xịn. Song bưởi Diễn thường có màu vàng đậm, da lì bóng chứ không sần. Không nên ham chọn quả to bởi bưởi phải cầm nặng tay, da căng, chắc nịch mới ngon. Đặc biệt đối với bưởi Diễn xịn, phải gần 3 tuần nữa người dân mới trẩy bưởi. Thậm chí nhiều người muốn trẩy sớm ông cũng không đồng ý vì độ này vẫn còn sớm, bưởi chưa đạt độ ngon ngọt đúng chất.