Từ hàng thế kỷ nay, những người dân xã Tân Lập - Lục Yên - Yên Bái nuôi một loại cá có tên cá Bỗng. Điều đặc biệt, đây chính là loài “cá thần” ở Cẩm Thủy - Thanh Hóa. Khác ở chỗ cá Bỗng ở đây được coi như một đặc sản.
Anh Hứa Trung Úy ở thôn Úc, xã Lục Yên, đang sở hữu một ao cá Bỗng, cho biết: “Đến nay gia đình tôi đã nuôi giống cá này được bốn đời. Nó là loài cá ở Thanh Hóa mà mọi người hay gọi là cá thần”.
Anh Úy kể: Khi còn nhỏ, anh đã thấy ông nội cùng nhiều người khác trong làng ra sông Chảy xúc cá về thả vào ao nhà mình, trong những lần đó đã bắt được những con cá này, từ đó chúng cứ sinh sôi mà không cần gây giống, chăm sóc.
Nhiều ao cá Bỗng trăm tuổi tại Lục Yên - Yên Bái.
Hiện trong ao của anh Úy có khoảng hơn trăm con cá lớn nhỏ, con lớn nhất cũng khoảng 15kg. Đặc tính phát triển của loài cá này khá kỳ lạ, mỗi lần đẻ trứng thì tỷ lệ nở ra cá con khoảng 30-50%, phát triển đến khoảng 1kg thì chậm lớn. Để có được những con lớn trong ao, gia đình anh đã phải nuôi mấy chục năm nay.
Anh Úy cũng cho biết, trên sông Chảy giờ vẫn còn rất nhiều loài cá này, thịt chúng ngon và dai hơn các loài cá khác, có thể ăn tái như thịt bò mà không tanh. “Trong ao gia đình tôi có hơn trăm con, vừa rồi nước lũ dâng cao, tràn qua ao nhà, tưởng cá sẽ theo lũ mà đi mất, nhưng khi kiểm lại thì thấy không thiếu” - anh Úy cho biết.
Ông Triệu Hứa Mai, cũng là người thôn Úc và cũng đang sở hữu một ao cá “mini” với mấy chục con “cá thần”. Ông Mai cho biết đặc tính của giống cá này là ưa nước sạch. Gia đình ông đã dẫn nước từ mỏ nước trên núi về ao để nuôi; nước phải liên tục lưu thông. Cũng theo ông Mai thì thi thoảng ông mới cho cá ăn, thức ăn chỉ đơn giản là một ít cơm nguội hoặc lá cây. Loài cá này ruột bé nên ăn rất ít. Những hôm cá đói ông có thể vãi thức ăn ra và xuống ao nô đùa với chúng. Loài cá này rất hiền nên không thể thả chung với những loài khác.
"Suối cá thần" tại Cẩm Thủy - Thanh Hóa.
Đối với những người dân tại xã Tân Lập thì đây là loài cá có giá trị kinh tế cao. Vào dịp Tết thường có nhiều người nơi khác tới đặt hàng mua cá về ăn tết, giá khá đắt song vẫn không có đủ cá để bán.
Thạc sĩ Kim Văn Vạn - Trưởng bộ môn Môi trường và bệnh thủy sản trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội - cho biết: Cá Bỗng là loài cá cùng họ với cá trắm cỏ và chép, được Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản nhân giống thành công gần chục năm nhưng không được áp dụng và phát triển vì loài cá này chậm lớn. Ưu điểm của nó là sức đề kháng tốt hơn những loài cá khác, thịt ngon.
"Cá thần" ở Thanh Hóa với loài cá này là một. Do những quan niệm của người dân ở Cẩm Thủy mà cá Bỗng ở đó mang ý nghĩa tâm linh đặc biệt, không được ăn thịt. Ở Hà Giang, Yên Bái, Hòa Bình, Tuyên Quang... cá Bỗng được nuôi nhiều và khá đại trà, những con nhỏ họ dùng để ăn, những con to được bán với giá rất đắt.
Hương vị cá Bỗng Lục Yên
Nuôi cá bỗng: Từ thú chơi đến làm giàu
Xem thêm
Cá Bỗng sông Gâm chục năm tuổi: Nhà giàu phải ăn dè
Cập nhật : 03:00 | 23/11/2015
Loại cá bỗng chục năm tuổi, với trọng lượng trên 3kg được người dân tộc Tày nuôi ở trên Hà Giang có giá 750.000 đồng/kg đang được rất nhiều người lùng mua, đặc biệt là giới sành ăn ở Hà thành.
Bí ẩn ‘cá thần’ trăm tuổi, nuôi làm thịt ở Hà Giang
Cá biệt có những con nặng ngót 40kg. Còn nặng cỡ 20 - 30kg thì nhiều, vài chục con như thế.
Người Tày nuôi cá bỗng
Cá bỗng được “phong thần” ở Thanh Hóa, bởi đặc suối Cẩm Lương (Huyện Cẩm Thủy) nhưng chẳng ai dám bắt. Còn tại nhiều tỉnh Tây Bắc, loại cá này được người Tày nuôi làm cảnh trong ao nhà từ ngót trăm năm nay. Gần đây, phong trào “xẻ thịt cá thần’ khiến cá bỗng là món đặc sản được bán với giá cao ngất ngưởng.
Tiềm năng nuôi cá bỗng thương phẩm
(Thủy sản Việt Nam) - Mấy năm nay nuôi cá bỗng ở một số tỉnh miền núi cho hiệu quả kinh tế cao, phù hợp quy mô hộ gia đình, góp phần xóa đói giảm nghèo.
Đặc điểm sinh học
Cá bỗng (Spinibarbus denticulatus) có thân dài dẹp hai bên, lưng hơi cong, hình thoi. Bụng tròn, đỉnh đầu hơi lồi. Mõm tù hơi nhô về phía trước, ở một số tiêu bản mõm có kết hạt nhỏ trắng kéo dài đến dưới mũi. Da mõm dày, phủ lên rãnh mõm. Có hai đôi râu, râu hàm dài bằng 1,5 - 1,6 lần đường kính mắt. Lỗ mũi gần mắt hơn mõm. Mắt tròn và tương đối lớn nằm ở phía trên và nửa dưới của đầu, khoảng cách hai mắt rộng phẳng hoặc hơi lồi. Môi rất dày, môi trên và môi dưới liền nhau ở mép miệng. Rãnh sau môi dưới nông, không liên tục mà ngắt quãng ở giữa. Hàm trên hơi nhỏ hơn hàm dưới. Màng mang liên kết với eo mang. Lược mang thưa ngắn. Răng hầu dẹp bên, đỉnh hơi cong.
Dân mê nhậu: Cá thần, thủy quái cho hết vào nồi
Vịt Lâm Thượng, cá bỗng Lục Yên
29/08/2015, 09:03 (GMT+7) Ngoài đá đỏ, Lục Yên còn có hai sản vật nổi tiếng không kém, đó là vịt bầu Lâm Thượng và cá bỗng....
Vịt công chúa và ngũ quý hà thủy Sông Gâm(Phunutoday) - Sông Gâm chảy qua thị trấn Pác Miều (Bảo Lâm, Cao Bằng), được thiên nhiên ban tặng nhiều loài cá quý. Đó là “ngũ quý hà thủy”, gồm: Cá anh vũ, dầm xanh, lăng, chiên và cá bỗng.
(29/09/2015 9:01:00 CH) Với đặc tính của con cá Bỗng là trọng lượng lớn, giá thành cao, dễ tiêu thụ và không quá khó nuôi. Do vậy từ nhiều năm nay, con cá bỗng được gia đình ông Hoàng Trung Sứ ở bản Phia 2 xã Lương Sơn lựa chọn để cải thiện kinh tế gia đình.